EKROPOLIA

POWĄZKI WOJSKOWE, nazwa zwyczajowa ale o niepodważalnej i nienaruszalnej powadze. Nasza najważniejsza narodowa nekropolia o stuletniej ciągłości, stanowi miejsce pochówków Polaków, od największych, bohaterów i luminarzy po szeregowych, maluczkich. W tym zbiorze jest też naturalnie miejscem spoczynku artystów. Nekropolia powązkowska jest skupieniem ogromnej ilości mogił – pomników. Niemal każdy z nich jest formą, kształtem wytworzonym specjalnie przez potomnych i następców, wymierzony w eschatologiczny kres i uwiecznienie. Wyraża intencje wokół zmarłego zamknięte w kształt plastyczny, kreację, utworzoną „na zawsze”, projektowaną przez twórców ale i przez anonimową zbiorowość. Intencje przynależne również do porządku świata sztuki, do rozważania w kategoriach artystycznych. Choćby dlatego, trzeba te obiekty pokazać na naszych łamach, zwrócić na nie uwagę jako na nieprzebrane bogactwo form i kształtów, służące również edukacji. Zwłaszcza, że „każdy” tu był, gdy przechodząc obok grobów, wszystko niby widząc i wiedząc, jakże często, nie przeczuwa nawet wyższych kategorii estetycznych z którymi się styka przy mogiłach – pomnikach, i nie wie nic…

Ukazujemy wybrane wizerunki pomników z Powązek

miejsce pochowania człowieka i upamiętnienie jego osoby pomnikiem nagrobnym, jest zakończeniem procesu w którym uczucia po nim, pamięć, mit, przełożone zostają w Formę, kształt plastyczny. W byt autonomiczny, rządzący się własnymi prawami – stający się dziełem sztuki bądź nie, bywa od nadmiaru emocji tworem nieudanym ale czasami osiągnięciem wielkim, wybitnym. Możność uchwycenia, zaobserwowania tego procesu w postaci zdjęcia, „kadru z procesu”, może być ciekawe.(s)

* (wybitny)

Wojciech Siemion

Elwira Seroczyńska

Jerzy Ficowski

Pomnik Ofiar Katastrofy pod Smoleńskiem.
Projekt Marek Moderau

*

Maja Berezowska

 Grób Kory przed zmianą

 *

Komentarz redaktora z 22 lipca 2020

Wojciech Fangor
Projekt Krzysztof Bednarski

*

Edward Dwurnik

Tadeuz Dominik.
Projekt Tomek Dominik

Tadeusz Łomnicki

Jerzy Grzegorzewski

Ryszard Kapuściński

Elżbieta Czyżewska

Waldemar Świerzy

*

Zygmunt Januszewski

Danuta Szaflarska.
Projekt Józef Wilkoń

Joanna Matuszewska-Skoczylas

Jacek Kaczmarski

Janusz Głowacki

Władysław Kopaliński

Xawery Dunikowski

*

Jacek Kuroń

*

Karol Kuryluk
Projekt Ewa Kuryluk (?)

Tomasz Stańko

Barbara Hesse-Bukowska