Ukazuje się od 1946 w Krakowie, a następnie w Warszawie jako PRZEGLĄD ARTYSTYCZNY, od 1974 SZTUKA, Rok (58) XXX | Wydanie internetowe Rok (5) SZTUKA 2024
m jak młodość – wystawa prac z nowej kolekcji mBanku
Młoda Polska
Uwaga, mocna teza: młode polskie malarstwo jest niezwykle zróżnicowane. Nowe pokolenie artystów cechuje indywidualizm oraz konsekwentna praca nad oryginalnością tworzonego przekazu. Widać to doskonale w kolekcji ’’m jak młodość’’, która jest wiarygodnym dokumentem czasu i miejsca. Projekt mBanku jest przedsięwzięciem, który dąży do stworzenia unikatowej kolekcji sztuki współczesnej. Wspiera obiecujące artystki i artystów młodego pokolenia. Za ten projekt odpowiada komisja złożona z kuratorów, krytyków, kolekcjonerów oraz znawców sztuki najnowszej. Jury wybrało pięćdziesiąt prac, które można było oglądać na wystawie w Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie. Kuratorem wystawy był Piotr Sarzyński. Według jego zamysłu kolekcja jak w soczewce pokazuje ogromny potencjał drzemiący w polskich twórcach. Sarzyński: „Wydaje się, że najważniejszą cechą młodego polskiego malarstwa jest… brak wspólnych cech. To malarstwo niezwykle zróżnicowane. Młodzi ludzie zrozumieli, że nie muszą <<malować jak Sasnal>> czy naśladować innych wielkich artystów, by zostać zauważonymi.”
Powstały trzy sekcje dla zgromadzonych w kolekcji prac. Pierwsza to ’’Lustro. Obserwatorzy’’. Znalazły się w niej prace zorientowane na otaczającą nas rzeczywistość. Artyści, którzy podjęli się tego tematu to m.in Agata Kus, Julia Woronowicz czy Filip Kampka.
Drugiej sekcji patronują dwa pytania; „Kim jestem/kim jesteś?” To prace rozliczające się z własnymi przeżyciami czy traumami, z namiętnościami czy natrętnymi myślami. W szczególności widać to w pracach Moniki Misztal. Obraz Ona jest bardzo osobistym dziełem. Atrakcyjna i zdawałoby się uwodzicielska kobieta jest łakomym kąskiem dla kogoś, kto mógłby ją wykorzysta. Nie ma miejsca ucieczki a ściśnięcie w krawędziach obrazu symbolizuje oprawcę, który nie pozwala jej wyjść. Jak mówi artystka „Za tym obrazem, kryje się moja osobista historia. Poprzez fizyczność bohaterki pokazuję to, co kobieta ma atrakcyjnego, cennego, czego ktoś inny może pożąda. To może być jej ciało, ale także talent, pieniądze, pozycja, energia.”
Artystka podkreśla, że zawsze jest coś co daje nadzieję na ucieczkę i na lepsze życie. Do tego samego tematu Bolesław Chromry podszedł za to z dużą dozą ironii. Obraz bez tytułu (Polska/Świat) porusza ważne kwestie społeczne. Postać symbolizująca świat jest zdeformowana. Polska jest jej guzem, która czyni obraz jeszcze bardziej odrażającym. Artysta wyraża swój sprzeciw wobec polskiej rzeczywistości i prowadzonej polityce państwa. „Polska jest czyrakiem świata. Jednym z wielu. Katastrofa klimatyczna tylko to potwierdza. Wizji dzisiejszego świata jest kilka, a niestety Polska wybiera te najgorsze rozwiązania.”
Ostatnia grupa prac oscyluje wokół hasła „Metafory. Rebusy/Ukryte narracje.” To w większości prace na pierwszy rzut oka abstrakcyjne, zarazem zaskakująco balansujące między figuratywnością a abstrakcją. W kolekcji reprezentowane są przez Natalię Załuską, Urszulę Maderę czy Marię Antoniak.
To bogactwo różnorodności stanowi o sile młodych. Kolekcja tworzy pewien kanon młodego malarstwa, które jest swoistym dokumentym pokolenia.
Anna Matuszewska