Ukazuje się od 1946 w Krakowie, a następnie w Warszawie jako PRZEGLĄD ARTYSTYCZNY, od 1974 SZTUKA, Rok (58) XXX | Wydanie internetowe Rok (5) SZTUKA 2024
Urszula Broll. Atman znaczy Oddech
Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze i Fundacja Katarzyny Kozyry w Warszawie zapraszają na drugą odsłonę wystawy Urszula Broll . Atman znaczy Oddech.
Otwierana w piątek (21.05) wystawa kuratorowana przez Janinę Hobgarską z Fundacji Katarzyny Kozyry to opowieść o życiu oraz kompletny przegląd twórczości tej niezwykłej Artystki. Początki działalności artystycznej Urszuli Broll (1930–2020) przypadły na trudne lata powojenne. Artystka jako jedna z nielicznych kobiet aktywnie kształtowała powojenną awangardę artystyczną i tzw. katowicki underground. Jeszcze na studiach w katowickiej ASP współtworzyła Grupę St-53, pierwszą grupę artystyczną po 1945 r.
Tytułowy Atman (z sanskrytu duch, oddech) pojawił się w twórczości Broll w 1967 roku i wiąże się z działalnością katowickiej Grupy Oneiron. W pracowni, którą artystka prowadziła z mężem Andrzejem Urbanowiczem, powstało w latach 60. XX wieku laboratorium eksperymentów
duchowych i artystycznych. Dyskutowano tam o filozofii, religii, magii, okultyzmie i gnozie.
Najważniejszym dziełem grupy katowickich artystów jest „Leksykon”
(„Encyklopedia symboli”). Składa się z 30 czarnych kartonów, z których każdy przypisany jest do jednej z liter polskiego alfabetu. Asumptem do powstania kolejnych kart było każdorazowo osobne hasło: atman, ból, cefalus, drzewo…, dopełniane przez artystów nowymi słowami i rysunkami według ściśle określonego harmonogramu. Sposób nanoszenia własnych pomysłów i oznaczeń przypominał gry surrealistów – kolejność ustalano przez losowanie. Jedynym ograniczeniem twórców był dobór kolorów. Oprócz bieli dopuszczalna była barwa boskiej światłości – srebrna lub złota. Pierwszy kwadrat A, który przypadł Broll, miał się odnosić właśnie do pojęcia atman.
Urszula Broll zmarła w lutym 2020 roku, gdy trwały przygotowania do pierwszej odsłony tej wystawy w Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni. Oddział Muzeum Narodowego w Warszawie.
Partnerem wystawy i jej inicjatorem jest Fundacja Katarzyny Kozyry. Fundacja wspiera aktywność kobiet w obszarze kultury i sztuki. Jeden z jej wieloletnich projektów dotyczy pracy na rzecz zwiększenia obecności i dostrzegania aktywności kobiet na scenie artystycznej. Pierwszym zadaniem w ramach tego projektu, było przeprowadzenie prac związanych z całościowym opracowaniem i prezentacją publiczności dorobku artystycznego Urszuli Broll. Fundacja wydała pierwszy kompletny katalog dzieł artystki Urszula Broll. Atman znaczy Oddech.
Ekspozycja jest dla odbiorców okazją do wyciszenia się. Mandale artystki budzą rodzaj pozbawionej niepokoju tęsknoty. Wywołują przemyślenia na temat relacji człowieka z naturą i metafizycznym wymiarem rzeczywistości.
Kuratorka wystawy: Janina Hobgarska / Fundacja Katarzyny Kozyry
Polecamy
